-و من آیاته منامکم باللیل و النهار

«از نشانه های خدا خواب (آرامبخش) شما در شب و روز است.» [قرآن کریم، سورة روم، آیة 23]

-از قدیم گفته اند: سحرخیز باش تا کامروا شوی.

اگر این 6 کلمه را بررسی نمائیم، به یک ارتباط تنگاتنگ و جدانشدنی بین سحرخیزی، خواب کافی و اصولی و کامروایی و سلامتی دست پیدا خواهیم نمود.

انسانهای سحرخیز، کسانی هستند که در اوایل شب (حدوداً ساعت 21) به بستر خواب می روند و در طلیعة صبح از خواب برمی خیزند. آنها معمولاً دارای روحیة عالی، شاد و آرام در طول شبانه روز هستند.

اگر بخواهیم در بین آشنایان و افراد فامیل خویش، نمونه ای برای اثبات سحرخیزی و آرامش بعد از آن بیان نماییم، از افرادی همانند مادر مادرم، پدر مادربزرگم، و پدر بزرگ مادربزرگم، نام خواهم برد. هر سه آنها، به غیر از مادر مادرم، که در سن حدوداً 95 سالگی درگذشت، بیش از 100 سال عمر، توأم با آرامش، سحرخیزی و سعادت داشته اند. مادربزرگم از پدربزرگش چنین تعریف می کرد: او قریب به 120 سال عمر کرد. او انسانی مؤمن- خوش اخلاق- سحرخیز و اهل خیررسانی و کمک کننده به مردم بود. او حتی زمانی که سنش از 100 سال فزونی گرفت، به آراستگی و زیبایی ظاهر و باطنِ خویش اهمیت می داد و در هنگام نماز و عبادت، با خضوع و خشوع تمام، با جسم و روحی سالم و سلامت، قائم به درگاه خداوند نماز می خواند.»

تمام محسناتی که مادر بزرگم از پدربزرگش برمی شمرد، در مورد خود او و پدرش صدق می کرد. من هم البته این افتخار را داشتم که از وجود مادربزرگم و پدرش، فیض ببرم و اخلاق و رفتارهای آنها را سرلوحة کارهایم قرار دهم.

در اینجا به برخی از ویژگیهای بارز آن سه نفر فوق الذکر به اضافة پدر مادرم و مادر پدرم می پردازم:

-کم سخن گفتن، بیشتر گوش دادن

-مردم دار بودن، کمک مالی به افراد نیازمند و احترام به حق و حقوق اطرافیان.

-غیبت و بدگویی نکردن، راستگو بودن و حسادت نکردن و بخل نورزیدن به مردم و زندگی آنها.

-قانع بودن

-اهل نماز، دعا و ایمان خالصانه و عاشقانه داشتن به خدای بزرگ و مهربان

-رعایت نظم، نظافت و بهداشت شخصی- خوش لباس بودن

-عادت به بستر خواب رفتن در ابتدای شب و بیدار شدن هنگام سحر

دوستان عزیز، این نکته برای من به تجربه ثابت شده، هر زمان که شب هنگام، زود به بستر خواب رفتم، صبح زود و با نشاط و آرامش از بستر خواب برخاستم، و آن روز آثار سرزندگی و نشاط و رضایت از خود، در من هویدا بود.

اصولاً هیچ وقت خواب بعدازظهر و عصر یا به طور کلی خواب روزانه نمی تواند جایگزین خواب شب شود. از این رو، خدای مهربان شب را آفرید تا مخلوقات جهان بخوابند و در کنار هم آرام و قرار گیرند.

-پاول ویلسون، در کتاب کوچک خواب، روشهای دست یابی به خوابی آرام و خوش را به زیبایی بیان نموده است. من بصورت خلاصه، به ذکر 8 نکته از مطالب این کتاب ارزنده می پردازم:

1- خوردن شیر قبل از خواب

2- پرهیز از خوردن چای و قهوه قبل از خواب

3-رویاپردازی به هنگام خواب [اندیشیدن به موضوعات شاد]

4-استفاده از لباسهای ابریشمی بدون زیرپوش

5-عشق ورزیدن به همسر [خواب پس از عشق ورزیدن خوابی خوش است]

6- خاطر آسوده [هیچ چیز به اندازة ضمیر و وجدان آسوده به خواب راحت کمک نمی کند.]

7-استفاده از مربای خواب آفرین شاه توت- هر روز دو قاشقِ مرباخوری

8-با مطالعه به خواب بروید.

-استرس و عصبانیت، بویژه قبل از خواب، سمهای کشنده ای است که به روح و جسممان تزریق می کنیم. اگر به شیوه های علمی و عملی، در برابر خشم و استرس، مقاومت و ایستادگی نکنیم، رفته رفته نشاط و حال خوش از زندگیمان خداحافظی می نمایند.

خشم و استرس قبل از خواب، بخصوص در بستر خواب، خواب خوشِ ما را مختل می کند. اگر هم خواب به سراغمان آید، جز خوابهایِ آشفته و درهم و برهم، چیزی نصیبمان نمی شود. پس بر ماست با ذهنی آرام، وجدانی آسوده، فقط و فقط به منظور خوابی آرام و خوش به بستر خواب رهسپار گردیم.

-هنگامی به هر دلیلی، خوابی هراسناک و کابوسی وحشتناک دیدیم فوراً از روی تختِ خواب برخیزیم، وضو بگیریم، آن گاه 2 رکعت نماز به درگاهِ خدای یگانه و آرام بخش انسانها بخوانیم-زیرا نماز آرامبخش قلبها و روانها است. بعد از خواندن 2 رکعت نماز، کتاب قرآن را برداریم و چند سورة کوچک آنرا با معنی تلاوت نمائیم.   

 -یکی از آثار شوم مواد مخدر و مشروبات الکلی تأثیر مستقیم آنها، بر جسم و روان می باشد.

مواد افیونی، سیگار و مشروبات الکلی، موجب خوابی سبک و یا بی خوابی های آزاردهنده می شود. از این رو، ترک مواد مخدر، مواد سکر آور و سیگار، باید در صدر اولویتهای برنامه های مهم روزانه باشد.

-[1]دکتر ژزف مورفی در کتابِ قدرت فکر، در مورد رابطة خواب و ترک عادت ناپسند، تکنیک عملی را ارائه می دهد:

« فرض کنیم که می خواهید از یک عادت زشت مثلاً اعتیاد رهایی یابید. در جایی راحت دراز بکشید و اعصابتان را آرام نمایید. در حالتی که بین چرت و خلسه قرار می گیرید، چند بار تکرار کنید: من می خواهم از شر این عادت ناپسند خلاص شوم. این تمرین را هر شب قبل از خواب هم می توانید انجام دهید و حدوداً پنج تا ده دقیقه از اوقات را تکرار می کنید ارزش عاطفی آن چند برابر می گردد. اگر در بیداری آن تکرار نمایید. به این ترتیب ضمیر خود را به یاری خواهید خواست و در پی آن کمک از راه می رسد. »

[2]دکتر مورفی از قول دکتر جورج اسیتونسون استاد برجستة سازمان ملی بهداشت روانی آمریکا می گوید:

« من تصور می کنم هر کسی حداقل به شش ساعت خواب و یا بیشتر در شبانه روز احتیاج دارد تا بتوانند تنی سالم داشته باشد. آنهایی که به کمتر از این قانعند سخت در اشتباهند. دانشمندانی که درباره این خصیصه مطالعه کرده اند به این باور دست یافته اند که بی خوابی مداوم موجب اختلالاتی در زمینه های روانی می گردد. از یاد نبرید که انسان به هنگام خواب است که از حیث روحی پر و شارژ می شود و نشاط و شادی زندگی بعد از استراحتی ممتد و منظم در ما به وجود می آید. »

-[3]برای نجات از نگرانی و اضطراب از بی خوابی به دستورات ذیل توجه کنید:

1-اگر نمی توانید بخوابید آن قدر کار یا مطالعه کنید که خوابتان ببرد.

2-فراموش نکنید تا امروز کسی از بی خوابی نمرده است، بلکه نگرانی و تشویش از آن بیش از بی خوابی شما را می آزارد.

3-پیش از خواب دعا بخوانید تا مطمئن گردید، نیرویی بزرگتر حافظ شما است.

4-ورزش کنید، بدن خود را آنقدر خسته کنید که نتوانید، بیمار بمانید.»

-[4]«دکتر جان بیگ الو Bigelow  - نویسندة کتاب اسرار خواب عقیده دارد که اعصاب و چشم ها و گوش ها و بینی و پرزهای معده و هم چنین سلولهای مغز در شب به هنگام خواب فعال تر هستند و دلیل اصلی خواب را چنین عنوان می کند:

« ناحیه والای روح از طریق تجرید به طبیعت برتر پیوند می خورد و در شکل بندی عقل و درایت ما سهیم می گردد. »

-[5]دکتر ژزف مورفی نویسندة کتاب قدرت فکر، در مورد اشخاصی که دچار بی خوابی مزمن هستند، معتقد است، با انجام این دستورالعملها خواهند توانست از شر این گرفتاری خلاصی یابند. قبل از خواب با عشق و ایمان و علاقه این کلمات را تکرار کنید:

« شست پایم آرام گرفته، قوزک پایم آرام گرفته، عضلات شکمم آرام شده، قلب و ریه هایم آرام شده، دست و بازوهایم آرام آرامند، گردن و سرم آرام شده ... صورتم آرام شده ... تمام روح و جسمم آرام ... آرام ... آرام شده. من همه را می بخشم و کینه ای از کسی به دل ندارم و برای تمام مردم آرزوی خوشی و سلامتی و نشاط می کنم. من خود از آرامش کامل برخوردارم. آدم متعادلی هستم و پاک و بی غل و غش و با آرامش و اطمینان به خواب می روم. سکوتی مرا در خود می گیرد و به آرامش مطلق می رسم. می دانم که زندگی شیرین است. من همه مردم را دوست دارم و خیر همه را می خواهم. تمام شب را در آرامش کامل خواهم خوابید و صبح با عشق و امید از خواب بیدار خواهم شد. دایره ای از مهر و محبت به دورم کشیده شده. من از هیچ چیزی نمی ترسم، چون خدا با من است. با آرامش به خواب می روم و با خوشحالی بیدار می شوم. »